آب و خاک

به گزارش خبرگزاری مهر، در سال‌های اخیر رود کارون به دلیل برداشت‌های بی‌رویه در سرشاخه‌های آن و ساخت سدهای بی‌شمار رو به خشکی گذارده است.

آینده خاورمیانه، فاجعه در دو قدمی است!

آینده خاورمیانه را دو عامل تعیین می کند: نفت و آب. از دهه ۱۹۷۰ و جهش قیمت نفت، اوضاع خاورمیانه هم دگرگون شد و حتی امروز هم از مهمترین عوامل تحولات خاورمیانه همین ماده بدبو است که به تدریج به پایان دوران آن می رسیم. اما نفت رقیب دیگری پیدا کرده است: آب!

نخستین پیامد ملموس آن جلوی چشم ماست: جنگ داخلی سوریه. در پژوهشی نشان داده اند نخستین جرقه های جنگ سوریه به دلیل خشکسالی گسترده و هجوم بیش از یک میلیون کشاورز به حومه شهرهایی مثل حمص و دمشق بود؛ اسکان غیرقانونی، زیرساخت ضعیف و بیکاری گسترده و بی تدبیری دولت در طی چند سال یک تمدن را به ویرانی کشاند. ایران، عراق و اردن هم با خطری مشابه روبه رو هستند.

تنها کشوری که در جهنم بی آب خاورمیانه توانسته تاب بیاورد اسرائیل است. کشوری که در سال ۲۰۰۸ پس از یک خشکسالی ده ساله نزدیک بود تنها منبع آب خود را از دست بدهد، اکنون بیش از نیاز خودش آب شیرین در اختیار دارد! اقدامات بهبود از سال ۲۰۰۷ شروع شد، در سراسر کشور در حمام ها و سرویس بهداشتی شیرآلات کم مصرف کار گذاشتند و با تجهیزات تصفیه پیشرفته تا ۸۶ درصد پساب مصرفی را برای آبیاری بازیافت کردند (کشور موفق بعدی اسپانیا با ۱۹ درصد بازیافت است).

شیرین سازی (نمک زدایی) آب هم به کمک آمد و با سه کارخانه آب شیرین کن اصلی کمبود آب از بین رفت و آنها مانده اند با آب مازاد چه کنند. فراموش نکنیم استفاده از آب شیرین کن ها در مقیاس وسیع تا چند سال پیش ممکن نبود و اقتصادی به شمار نمی آمد، ولی اسرائیل توانست به دشواری های فنی غلبه کند و تجربه ای جدید به جهانیان ارائه دهد، شرکت اسرائیلی آی دی ای در جنوب کالیفرنیا و نقاط دیگر جهان مشغول ساختن تجهیزات تازه است.

اجازه دهید برخی پیامدهای سیاسی قضیه رامرور کنیم،چیزی که به آن دیپلماسی آب می گویند: اسرائیل بنا به پیمان اسلو سال ۱۹۹۵ آب نوار باختری را تامین می کند که البته فلسطینی ها بسیار کمتر از نیازشان دریافت می کنند، مسئله آب از مذاکرات صلح جدا نیست و حال که اسرائیل با این پیشرفت های تازه، اهرم آب را در اختیار دارد، برای پایان دادن به جدال قدیمی وضعیت بسیار بهتری خواهد داشت.

سال ۲۰۱۸ هم بناست نشستی با عنوان “آب مرزی ندارد” با شرکت دانشمندانی از ترکیه، مصر، اردن، اسرائیل، نوار باختری و غزه برگزار شود که اسرائیل حرف های زیادی خواهد داشت. همچنین اردن و اسرائیل یک پروژه مشترک آب شیرین کن ۹۰۰ میلیون دلاری را در محدوده دریای سرخ (مرز دو کشور) در دست اجرا دارند که بناست آب این دو کشور و فلسطین را تامین کند، پساب آب شیرین کن هم قرار است با لوله ای ۱۰۰ مایلی از طریق اردن به دریای مرده برود تا آن را احیا کنند. تا ۲۰۲۰ دشمنان سنتی از یک شیر آب خواهند خورد!

صاحبنظری در علم سیاست از دانشگاه کلمبیا می گفت شوخی است در قرن ۲۱ بخواهید سیاست را بفهمید و به محیط زیست و تغییرات اقلیم بی توجه باشید. سخن او را می توان برای صحاری نفرین شده خاورمیانه با قوت بیشتر تکرار کرد، آب جدی ترین مسئله خاورمیانه در آینده است، آب آنقدر عامل قدرتمندی است که در مقایسه با آن اسلام گرایی سیاسی و دیگر روندهای کنونی بی اهمیت جلوه می کند. باور کنید فرصتی نداریم، فاجعه در دو قدمی است.

هم اکنون عده ای تلاش میکنند موضوع تامین آب از طریق احداث آب شیرین کنهای ساحلی را به تعویق اندازند. پشت این کار کشورهای پیشرفته قرار دارند و میگویند ایران نیازی به توسعه کشاورزی ندارد. خودتان قضاوت کنید چه سرنوشتی در انتظار ما خواهد بود؟ اراضی با ارزش طلا ، بدون آب مبدل به بیابانهای مرگبار خواهند شد.

موضوع مدیریت منابع آبی کشور و تولید و بازیافت آب شیرین ، حیاتی ترین اولویت برای حفظ و بقای کشور است.

عشایر که زندگی کاملا بدوی دارند ،، هم اکنون و بصورت کاملا حمایت شده ، در حال نابود سازی مراتع و محیط زیست کشورمان هستند . در برخی مناطق مثل استان همدان ، تراکم دام بر روی مراتع ۱۰ برابر حد مجاز است.