دومین کارگاه آموزشی زراعت و کنترل محصول

دومین کارگاه آموزشی زراعت و کنترل محصول در تاریخ ۹۲/۸/۲۷ با حضور ۷۸ نفر از اعضاء و مدعوین محترم با میزبانی واحد حکیم فارابی برگزار شد.
در آغاز جناب آقای مهندس قدرتی مدیرعامل کشت و صنعت حکیم فارابی ضمن خوش آمدگوئی به حضار از یک طرف مراتب خوشوقتی خود را از اینکه میزبان این کارگاه آموزشی می باشند و از طرفی مراتب تأسف خود را نیز از عدم حضور مدیران ارشد شرکتها در این نشست اعلام داشتند.
در ادامه آقای کهیش بعنوان رئیس هئیت رئیسه کارگروه زراعت و کنترل محصول جمعیت ضمن ارائه گزارشی از نحوه شکل گیری کارگروه در خلال سال گذشته با بیان تعداد جلسات و مهمترین مصوبات آنها به عملکرد یکساله هیئت رئیسه پرداختند. در انتها نیز مروری گذرا بر آمار مهمترین فعالیت های کشت و صنعت های نیشکری استان از جمله روند رشد، مساحت کشت شده و روند حاکم بر برداشت و پیش بینی تولید امسال گشت.
آقای دکتر حمدی سخنران اول کارگاه بودند که صحبت های خود را پیرامون تولید واریته های جدید نیشکر در خوزستان آغاز نمودند. ایشان در ابتدا با ارائه آماری از نیشکر و شکر کشت و صنعت های نیشکری اذعان داشتند علیرغم آنکه روند تولید نیشکر در سالهای اخیر رو به افزایش است، منتهی از نظر تولید شکر و درصد استحصال شکر از نیشکر در جایگاه خوبی نیستیم و روند نزولی است. طبق بیانات ایشان دلایل متعددی برای اُفت مزبور قابل تذکر است اما عدم وجود واریته ای مناسب و سازگار با منطقه هم جزء این عوامل بحساب می آید. در ادامه تاریخچه ای از شروع عملیات اصلاح نیشکر در ایران و چشم انداز آینده به حضار ارائه شد و در نهایت به واریته های تولید شده ایرانی- کوبائی با علامت اختصاری (IRC) و تعدادی کلون امید بخش که هنوز نامگذاری نشده اند، اشاره گشت.
سخنران بعدی کارگاه آقای مهندس درویشی بودند که عنوان سخنرانی خود را ارزیابی بیلان عناصر سدیم و کلر در مسیرهای تایل گذاری و خطوط کشت و رابطه آن با عملکرد نیشکر انتخاب کرده بودند. نامبرده طی این سخنرانی به نتایج تحقیق خود که در دو کشت و صنعت کارون و میرزاکوچک خان اشاره ای مبسوط داشتند.
ایشان دلیل انتخاب تحقیق خود را وجود ناهماهنگی رشد نیشکر در روی خطوط تایل و بین خطوط تایل اعلام داشتند. در این ارتباط فرض اولیه این بود که با ثابت در نظرگرفتن کلیه عوامل، این ناهماهنگی در رشد می تواند مرتبط با عوامل خاکی(مثلاً شوری خاک) و یا آبی(بالا بودن آب تحت الارضی) باشد. طبق بررسی های بعمل آمده، در اراضی شمال خوزستان بدلیل پائین بودن میزان شوری خاک کمتر از حد آستانه تحمل نیشکر، مرطوب بودن محدودۀ خطوط تایلها موجب بهبود عملکرد نیشکر می گردد، منتهی در اراضی جنوب خوزستان با توجه به اندازه گیری آب درون پیزومترها در دو نقطۀ نیمه ابتدائی و انتهائی فاروها مشخص گشت که با بالا آمدن آب تحت الارض در دو تایل اول علیرغم کاهش یافتن میزان شوری خاک، عامل بالا بودن آب تحت الارض بدلیل مشکلاتی که در تهویه ریشه بوجود آورد، اجازه نداد که عملکرد نیشکر بیشتر از ۶/۸۵ تن در هکتار افزایش یابد در عوض در محدوده دو تایل انتهائی، علیرغم پائین بودن آب تحت الارض علت کاهش عملکرد تا حدود ۴۰ تن در هکتار بیشتر به میزان شوری خاک تا حد ۵/۶ دسی زیمنس بر متر مرتبط بوده است.
بخش دوم سخنرانی ها با ارائه آقای دکتر نادری تحت عنوان “فیزیولوژی تولید در نیشکر و عوامل موثر بر آن” آغاز شد. ایشان مطالب بسیار جالبی در خصوص متابولیسم ساخت و انتقال ساکارز به حضار بیان نمودند که بعضاً با تفکرات قبلی خیلی از کارشناسان مغایرت داشت. در این گزارش به مهمترین مطالبی که ایشان ارائه دادند، اشاره می گردد:
-عملکرد نیشکر برآیند دو مولفه عملکرد اقتصادی ساقه و درصد ساکارز ساقه می باشد.
-تحقیقات نشان داده که سهم عملکرد اقتصادی ساقه در تولید شکر غالباً بیش از محتوی درصد ساکارز ساقه است.
-مدیریت های زراعی که برای رسیدگی تکنولوژیکی نیشکر اعمال می شود نباید فقط در جهت افزایش خصوصیات کیفی محصول متمرکز گردد.
-هر چند کاهش دما در شرایط آب و هوائی خوزستان خود عاملی برای تسریع در فرآیند رسیدگی تکنولوژیکی با هدف افزایش درصد ساکارز است اما نباید با اعمال تنش های محیطی سخت از جمله قطع نابهنگام آبیاری یا کمبود نیتروژن، عملکرد ساقه تحت تاثیر شدید قرار گیرد.
-در دورۀ رسیدگی، دوام فتوسنتز برای تداوم ساکارز و تسریع ساخت آن در ساقه به نحوی باید مدیریت شود که تنها در پایان دورۀ رشد محدود شود.
-هر گونه تنش محیطی از جمله کمبود شدید آب در دوره های طولانی مدت(۶ تا ۸ هفته قبل از برداشت) باعث کاهش شدید عملکرد ساقه خواهد شد، بنابراین توجه به این نکته حائز اهمیت است که مدیریت های زراعی باید به نحوی اعمال شوند که در دوره پایانی داشت(۲ تا ۳ ماه آخر) رشد نیشکر “کنترل” گردد نه “محدود” شود.
آخرین سخنران این کارگاه آموزشی، آقای مهندس رمضانی بودند که موضوع سخنرانی خود را با عنوان “تأثیر رژیم های مختلف آبیاری بر عملکرد ساقه و ساکارز سه واریته تجاری نیشکر” انتخاب کرده بودند. ایشان در ابتدا آماری از میزان دبی آبهای سطحی کشور و استان و نیاز آبی نیشکر با توجه به مساحتی که اشغال نموده به حضار ارائه داده و ضرورت صرفه جوئی در مصرف آب نیشکر را بعنوان دلیل اصلی شروع تحقیق خود اعلام داشتند. در ادامه گرافهای متعددی از واکنش سه واریته مهم تجاری نیشکر یعنی CP57-614, CP48-103, NCo 310 را به رژیم های عادی آبیاری(مطابق منحنی استاندارد کراپ لاگ)، ۳% کاهش نیاز آبی و ۶% کاهش نیاز آبی به نمایش در آمد که حکایت از آن داشتند که واریته CP57-614 در مقابله با تنش های آبی ضعیف ترین و واریته NCo 310 که در حال حاضر بدلیل آلودگی شدید به بیماری سیاهک از گردونه خارج شده بعنوان مقاومترین واریته به تنش های آبی معرفی گردید. از طرفی در صورت تامین آب برای واریته CP48-103 میتوان بیشترین عملکرد ساقه و شکر را از این واریته بدست آورد. در خاتمه ایشان ابراز امیدواری کردند که بتوان از واریته های جدید ایرانی جایگزین های مناسبی برای CP57-614 و NCo310 پیدا نمود.